Vakkennis

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houden toezicht op de zorg. Dit betekent onder andere dat zorgverleners moeten handelen volgens kwaliteitsstandaarden, zoals richtlijnen en zorgstandaarden, en deze moeten waarborgen in de praktijk. Kwaliteitsdocumenten zijn een belangrijk onderdeel van het landelijke kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg. Hierin wordt op basis van recent onderzoek en inzichten beschreven welke zorg in de praktijk effectief en veilig is, maar de zorg moet ook aanvaardbaar en toepasbaar zijn. Het opstellen van een kwaliteitsdocument is geen doel op zich, maar een middel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren door nieuwe, waardevolle inzichten en werkwijzen aan te reiken voor implementatie in de praktijk. Daarnaast vormen deze documenten de basis van lokale protocollen. Het meest ontwikkelde kwaliteitsdocument is een richtlijn. 

Implementatie in de praktijk 

Wanneer een kwaliteitsdocument is geautoriseerd, is het belangrijk te zorgen dat deze op de juiste manier wordt geïmplementeerd. Zodat verloskundigen in de regio weten wat er is veranderd, welke gevolgen dit voor hen heeft en wat de impact is op de kwaliteit van de zorg voor de cliënt. Om de implementatie van kwaliteitsdocumenten op de juiste manier te kunnen aanvliegen, is de expertise van verloskundigen en een blik vanuit de praktijk hard nodig. Een projectleider coördineert de implementatie en krijgt hulp van leden via onder andere werkgroepen. Implementatieproducten worden door deze werkgroep bedacht en ontwikkeld waarbij zij gebruik maken van een implementatietoolkit. 

In ontwikkeling: een overzicht 

Kwaliteitsdocumenten worden regelmatig aangepast aan actuele ontwikkelingen, wetenschappelijk onderzoek en/of nieuwe inzichten. Soms neemt de KNOV hiertoe het initiatief, soms andere partijen. In onderstaande overzichten zie je welke kwaliteitsdocumenten in 2023 of 2024 zijn opgestart. Dit overzicht wordt regelmatig bijgewerkt. 

Kwaliteitsdocumenten KNOV 

Een richtlijn is niet voor elk verloskundig thema het meest aangewezen te ontwikkelen kwaliteitsdocument. Daarom ontwikkelen we ook andersoortige kwaliteitsdocumenten zoals standpunten, factsheets en handreikingen. Om te blijven werken volgens de laatste stand van zaken of adviezen van overheidsinstanties op te kunnen volgen, worden deze regelmatig herzien. Je kunt de producten gebruiken om vakkennis meteen door te vertalen naar de dagelijkse praktijk.  

Meldpunt Knelpunten Kwaliteitsdocumenten

Richtlijnen, handreikingen en andere kwaliteitsdocumenten helpen je om in de praktijk keuzes te maken voor de juiste zorg, passend bij jouw cliënt. Hoewel het richtlijnlandschap aardig compleet lijkt, kan het zijn dat je tijdens je werk hiaten en knelpunten tegenkomt. Denk aan onduidelijkheden, tegenstrijdigheden of ontbrekende aanbevelingen voor een specifieke cliëntengroep of situatie.  

Deze hiaten en knelpunten inventariseren wij graag. Dan kunnen we ze namelijk bespreken met betrokken partijen, zoals de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en Patiëntenfederatie Nederland (PFN). En kunnen wij indien nodig actie ondernemen.  

Je kunt eenvoudig je knelpunt(en) met ons delen door het online formulier hieronder in te vullen. We bespreken dan jouw input met de betrokken partijen. 

Knelpunt(en) melden

Multidisciplinaire richtlijnen in ontwikkeling - KNOV penvoerder

De KNOV neemt regelmatig het initiatief voor de ontwikkeling of herziening van een multidisciplinaire richtlijn. Voor een aantal richtlijnen is het kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten betrokken voor ondersteuning en uitvoer. Multidisciplinair samenwerken betekent voor de KNOV dat zij als penvoerder meerdere disciplines betrekt binnen de werkgroep en zelf de regie houdt in lijn met de visie van het bestuur. Doel van een richtlijn kan zijn om eenduidige, transparante en evidence-based aanbevelingen ten aanzien van de screening, diagnostiek en behandeling te maken. Maar ook het verminderen van ongewenste praktijkvariatie en het onderbouwen van interventies kunnen een rol spelen. Richtlijnontwikkelaars vanuit de KNOV zorgen ervoor dat de nieuwste wetenschappelijke inzichten in de richtlijn worden verwerkt. Samen met specifieke overwegingen zoals het cliëntenperspectief, kosten en praktische haalbaarheid worden er aanbevelingen voor de praktijk geschreven. Op basis van de nieuwe richtlijn worden ondersteunende producten ontwikkeld voor de implementatie in de praktijk.

Multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten in ontwikkeling - KNOV geen penvoerder

Kwaliteitsdocumenten van derden zijn kwaliteitsdocumenten waar de KNOV aan meewerkt, maar geen penvoerder van is. De medewerking van de KNOV kan bestaan uit het afvaardigen van werkgroepleden, het geven van commentaar op kwaliteitsdocumenten en het autoriseren van kwaliteitsdocumenten. Leden worden gevraagd commentaar te leveren op deze documenten. We zijn betrokken bij de volgende multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten.  

Monodisciplinaire kwaliteitsdocumenten in ontwikkeling - KNOV geen penvoerder

Wachtend op autorisatie

Het bestuur bekijkt de kwaliteitsdocumenten aandachtig en besluit deze wel of niet te autoriseren. Momenteel zijn de volgende kwaliteitsdocumenten nog niet geautoriseerd door het bestuur van de KNOV. 

 Als het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument goedkeurt ofwel autoriseert, dan betekent dat de KNOV achter de inhoud staat en dit in de dagelijkse praktijk gaat implementeren. In 2024 zijn de volgende producten (meest recente bovenaan) geautoriseerd door het bestuur van de KNOV:

Soms besluit het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument niet te autoriseren. De KNOV geeft hiermee aan dat zij niet achter de inhoud staat en hier niet mee zal werken. Er wordt altijd aangegeven waarom er niet geautoriseerd wordt. In 2025 gaat het om de volgende documenten:

Naar het overzicht van richtlijnen en kwaliteitsdocumenten

Deze projecten worden mogelijk gemaakt door Kwaliteitsgelden van ZonMw.