Plaatsingsdatum: 17 april 2023
De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houden toezicht op de zorg. Dit betekent onder andere dat zorgverleners moeten handelen volgens kwaliteitsstandaarden, zoals richtlijnen en zorgstandaarden, en deze moeten waarborgen in de praktijk. Kwaliteitsdocumenten zijn een belangrijk onderdeel van het landelijke kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg. Hierin wordt op basis van recent onderzoek en inzichten beschreven welke zorg in de praktijk effectief en veilig is, maar de zorg moet ook aanvaardbaar en toepasbaar zijn. Het opstellen van een kwaliteitsdocument is geen doel op zich, maar een middel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren door nieuwe, waardevolle inzichten en werkwijzen aan te reiken voor implementatie in de praktijk. Daarnaast vormen deze documenten de basis van lokale protocollen. Het meest ontwikkelde kwaliteitsdocument is een richtlijn.
Implementatie in de praktijk
Wanneer een kwaliteitsdocument is geautoriseerd, is het belangrijk te zorgen dat deze op de juiste manier wordt geïmplementeerd. Zodat verloskundigen in de regio weten wat er is veranderd, welke gevolgen dit voor hen heeft en wat de impact is op de kwaliteit van de zorg voor de cliënt. Om de implementatie van kwaliteitsdocumenten op de juiste manier te kunnen aanvliegen, is de expertise van verloskundigen en een blik vanuit de praktijk hard nodig. Een projectleider coördineert de implementatie en krijgt hulp van leden via onder andere werkgroepen. Implementatieproducten worden door deze werkgroep bedacht en ontwikkeld waarbij zij gebruik maken van een implementatietoolkit.
In ontwikkeling: een overzicht
Kwaliteitsdocumenten worden regelmatig aangepast aan actuele ontwikkelingen, wetenschappelijk onderzoek en/of nieuwe inzichten. Soms neemt de KNOV hiertoe het initiatief, soms andere partijen. In onderstaande overzichten zie je welke kwaliteitsdocumenten in 2023 zijn opgestart. Dit overzicht wordt regelmatig bijgewerkt. Heb je vragen? Stel ze dan via dit formulier.
Kwaliteitsdocumenten KNOV
Een richtlijn is niet voor elk verloskundig thema het meest aangewezen te ontwikkelen kwaliteitsdocument. Daarom ontwikkelen we ook andersoortige kwaliteitsdocumenten zoals bijvoorbeeld factsheets en handreikingen. Om te blijven werken volgens de laatste stand van zaken of adviezen van overheidsinstanties op te kunnen volgen, worden deze regelmatig herzien. Je kunt de producten gebruiken om vakkennis meteen door te vertalen naar de dagelijkse praktijk.
Kwaliteitsdocumenten KNOV - update opgestart in 2023 |
|
Beweging tijdens de zwangerschap |
Factsheet |
Caput beweeglijk boven bekkeningang |
Factsheet |
Echografie en IUD |
Handreiking bij de NHG-Standaard |
Intermitterende Auscultatie | Standpunt |
Jodium |
Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken |
Langdurig gebroken vliezen à terme |
Factsheet |
Obesitas en zwangerschap |
Factsheet |
Pijnbehandeling in de eerste lijn |
Handreiking |
Vitamine D suppletie bij een bewezen tekort |
Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken |
Multidisciplinaire richtlijnen in ontwikkeling - KNOV penvoerder
De KNOV neemt regelmatig het initiatief voor de ontwikkeling of herziening van een multidisciplinaire richtlijn. Voor een aantal richtlijnen is het kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten betrokken voor ondersteuning en uitvoer. Multidisciplinair samenwerken betekent voor de KNOV dat zij als penvoerder meerdere disciplines betrekt binnen de werkgroep en zelf de regie houdt in lijn met de visie van het bestuur. Doel van een richtlijn kan zijn om eenduidige, transparante en evidence-based aanbevelingen ten aanzien van de screening, diagnostiek en behandeling te maken. Maar ook het verminderen van ongewenste praktijkvariatie en het onderbouwen van interventies kunnen een rol spelen. Richtlijnontwikkelaars vanuit de KNOV zorgen ervoor dat de nieuwste wetenschappelijke inzichten in de richtlijn worden verwerkt. Samen met specifieke overwegingen zoals het cliëntenperspectief, kosten en praktische haalbaarheid worden er aanbevelingen voor de praktijk geschreven. Op basis van de nieuwe richtlijn worden ondersteunende producten ontwikkeld voor de implementatie in de praktijk.
Multidisciplinaire richtlijnen in ontwikkeling - KNOV penvoerder |
|
Titel |
Status/opmerkingen |
Anemie en zwangerschap |
10 modules in commentaarfase. |
Antenataal CTG in de eerste lijn |
In voorbereidingsfase |
Borstvoeding |
In voorbereidingsfase |
Foetale groeirestrictie |
Verwachte commentaarfase 5 modules: Q1 2024 |
Hemorrhagia postpartum (HPP) in de eerste lijn |
Opgestart in samenwerking met het Kennis Instituut Medisch Specialisten (KIMS) |
Hypertensie en zwangerschap |
4 modules in commentaarfase (verwachte start autorisatiefase in september 2023) |
Inductie van de baring in de eerste lijn |
Opgestart in samenwerking met het KIMS |
Prenatale verloskundige begeleiding |
In opstartfase |
Uitwendige versie in de eerste lijn |
Opgestart in samenwerking met het KIMS |
Verminderde kindsbewegingen |
In voorbereidingsfase |
Multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten in ontwikkeling - KNOV geen penvoerder
Kwaliteitsdocumenten van derden zijn kwaliteitsdocumenten waar de KNOV aan meewerkt, maar geen penvoerder van is. De medewerking van de KNOV kan bestaan uit het afvaardigen van werkgroepleden, het geven van commentaar op kwaliteitsdocumenten en het autoriseren van kwaliteitsdocumenten. Leden worden gevraagd commentaar te leveren op deze documenten. In 2023 zijn we betrokken bij de volgende multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten.
Titel |
Penvoerder |
Product |
Status |
KNOV in werkgroep? |
Anesthesie tijdens de zwangerschap |
NVA |
MDR |
In uitvoering |
Nee |
Dreigende vroeggeboorte |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Dutch NEWS (neonatal early warning score) |
NVK |
MDR |
Voorbereidende fase |
Ja |
Erytrocyten immunisatie |
NVOG |
Leidraad |
In uitvoering |
Ja |
Handhygiëne en persoonlijke hygiëne medewerker |
RIVM |
SRI-richtlijn |
Commentaarfase |
Nee |
Hemorrhagia postpartum (HPP) |
NVOG |
MDR |
Voorbereidende fase |
Ja |
Hyperemesis gravidarum |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk |
NHG |
MDR |
Voorbereidende fase |
Ja |
Inductie maternale leeftijd |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Preventie recidiverende spontane vroeggeboorte | NVOG | MDR | Commentaarfase | Ja |
Rijksvaccinatieprogramma |
RVP |
MDR |
Commentaarfase |
Ja |
Schildklier en zwangerschap |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Stuitligging preterme |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Totaalruptuur |
NVOG |
MDR |
In uitvoering |
Ja |
Vaginale Kunstverlossing |
NVOG |
MDR |
Voorbereidende fase |
Ja |
Zorgvragen buiten de richtlijnen | Leidraad | Commentaarfase | Ja | |
Zwangerschapsafbreking |
NVOG |
MDR |
Voorbereiding gestart |
Ja |
Wachtend op autorisatie
Het bestuur bekijkt de kwaliteitsdocumenten aandachtig en besluit deze wel of niet te autoriseren. Momenteel wachten de volgende kwaliteitsdocumenten op goedkeuring van het bestuur van de KNOV.
Titel |
Penvoerder |
Product |
KNOV in werkgroep? |
Zwangerschapscholestase |
NVOG |
MDR |
Ja |
Als het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument goedkeurt ofwel autoriseert, dan betekent dat de KNOV achter de inhoud staat en dit in de dagelijkse praktijk gaat implementeren. In 2023 zijn de volgende producten geautoriseerd door het bestuur van de KNOV:
Kwaliteitsdocumenten geautoriseerd door het bestuur van de KNOV |
|
|||
Titel |
Penvoerder |
Product |
Toelichting |
KNOV in werkgroep? |
Adaptatie Internationale ESHRE richtlijn Herhaalde Miskraam | NVOG | MDR | Geautoriseerd door bestuur KNOV. | Nee, wel in klankbordgroep |
Hyperbilirubinemie module 2 t/m 7 |
NVK |
MDR |
Geautoriseerd door bestuur KNOV. Deze richtlijn wordt binnenkort op de richtlijnendatabase gepubliceerd. |
Ja |
Kwetsbaarheid eerste 1000 dagen |
V&VN |
MDR |
Geautoriseerd door bestuur KNOV. Is gepubliceerd. |
Nee |
Obesitas en PPROM |
NVOG |
MDR |
Geautoriseerd door bestuur KNOV. Deze richtlijn wordt binnenkort op de richtlijnendatabase gepubliceerd.
|
Ja |
Postnatale zorg na sectio |
KNOV |
MDR |
Geautoriseerd door bestuur KNOV. Is gepubliceerd. |
Ja |
Vitamine D |
KNOV |
Standpunt |
Gepubliceerd |
Ja |
Vitamine B12 | KNOV | Factsheet | Gepubliceerd | Ja |
Astma en Zwangerschap |
Nederlandse vereniging van artsen voor Longziekten en tuberculose |
MDR |
Geautoriseerd door bestuur KNOV |
Ja |
Neonatale saturatiemeting | KNOV | Standpunt | Gepubliceerd | Ja |
SEO-leidraad |
NVOG |
Leidraad |
Ja |
Soms besluit het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument niet te autoriseren. De KNOV geeft hiermee aan dat zij niet achter de inhoud staat en hier niet mee zal werken. Er wordt altijd aangegeven waarom er niet geautoriseerd wordt. In 2023 gaat het om de volgende documenten:
Welke kwaliteitsdocumenten kregen in 2023 GEEN goedkeuring/autorisatie van het bestuur KNOV |
|||
Titel |
Penvoerder |
Product |
Toelichting |
Internationale richtlijnmodules (PCOS) | NVOG | MDR | De KNOV was geen autoriserende partij en betreurt het niet in de werkgroep voor ontwikkeling van deze richtlijn te zijn betrokken. Een groot gedeelte van de vrouwen met PCOS komt tijdens de zwangerschap in de eerste lijn terecht en zodoende behoort het beleid rondom deze groep van vrouwen wel degelijk ook tot ons vakgebied. Ten tweede hebben wij helaas moeten concluderen dat de in de commentaarfase door ons geleverde feedback onvoldoende verwerkt is. Tot slot lijkt het alsof de adaptatie van deze richtlijn slechts deels aansluit op de Nederlandse situatie, waardoor aanbevelingen niet overeenkomen met de vigerende Nederlandse richtlijnen. |
Benigne Gynaecologie (clusters set 1) | NVOG | MDR | De inhoud van deze set heeft onvoldoende raakvlak met ons vakgebied. |
Actualisatie en revisie van de gynaecologische richtlijnmodules – set 1 - | NVOG | MDR | De inhoud van deze set heeft onvoldoende raakvlak met ons vakgebied. |
Spontaan vaginale baring |
KNOV |
MDR |
|
|
Deze zijn sinds 24-1 openbaar. De richtlijnmodules zijn in een Europees pilot project gezamenlijk met 3 andere landen ontwikkeld. In de andere landen werden de verloskundige verenigingen niet of onvoldoende betrokken. De KNOV vindt betrokkenheid van alle verloskundige beroepsorganisaties essentieel en heeft om die reden deze richtlijnmodules niet geautoriseerd.
|
Deze projecten worden mogelijk gemaakt door Kwaliteitsgelden van ZonMw.