De KNOV heeft de richtlijn Anemie geautoriseerd. Het doel van deze richtlijn is het bieden van eenduidige, transparante en wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen ten aanzien van de screening, diagnostiek en behandeling van anemie tijdens de zwangerschap en kraamperiode in Nederland voor verloskundigen.
De richtlijn Anemie (2025) vervangt de KNOV-standaard Anemie uit 2010.
Ontwikkelproces en samenwerking
De KNOV startte in 2019 met de ontwikkeling van deze richtlijn. In de jaren daarna is intensief samengewerkt met verschillende beroepsverenigingen. Dat proces verliep niet altijd eenvoudig. Tijdens de commentaarrondes in 2022 werd op enkele punten geen overeenstemming bereikt. Ondanks meerdere pogingen in 2023 en 2024 om tot consensus te komen, besloten de Nederlandse Vereniging van Hematologie (NVvH) en de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) hun deelname aan dit traject te beëindigen.
De KNOV besloot de richtlijn Anemie af te maken en te autoriseren. Na de autorisatie van de KNOV gaf het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) een formele verklaring van bezwaar tegen het meebepalen van ferritine bij een vermoeden van anemie. Het NHG heeft namelijk een eigen richtlijn waarin zij enkel aanbevelen het hemoglobine te bepalen ter vaststelling van een eventuele anemie.
In juni 2025 is door het KNOV-bestuur besloten om de richtlijn anemie te publiceren, onder de voorwaarde dat er spoedig een evaluatie plaatsvindt.
Toekomstige evaluatie
Tijdens de ALV van 27 juni 2025 is de beroepsidentiteit vastgesteld . Tegelijkertijd werpt het rapport ‘Bijna iedereen ziek’ van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving (RVS) nieuwe vragen op over hoe passende zorg, diagnostiek en screening eruit zouden moeten zien.
In het licht van deze ontwikkelingen vindt het bestuur het belangrijk om de richtlijn Anemie in de richtlijnenagenda te prioriteren en deze dus eerder te gaan evalueren dan gebruikelijk. Zo kunnen we blijven zorgen voor richtlijnen die passen bij de zorg van nu én morgen.
Ondersteuning in de praktijk
Om verloskundigen te ondersteunen bij het toepassen van de richtlijn, zijn twee overzichtelijke flowcharts ontwikkeld. De eerste flowchart is voor zwangeren voor wie geen bijzonderheden gelden op het gebied van anemie. De andere flowchart is voor zwangeren met een hogere kans op anemie of bij wie zeker (ijzergebreks-)anemie voorkomen moet worden. Deze helpen bij het maken van beleidskeuzes die aansluiten bij de situatie van de cliënt.
Download de flowchart laag risico
Download de flowchart hoog risico
Vragen?
Voor vragen over de richtlijn kan contact opgenomen worden met Sophie Dekker via richtlijnen@knov.nl.