Op initiatief van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) is de leidraad Preventie Plotselinge Onverwachte Postnatale Collaps (Preventie POPC) ontwikkeld. De KNOV heeft deelgenomen aan de ontwikkeling van deze leidraad. Het KNOV-bestuur heeft de leidraad in september 2025 geautoriseerd. De leidraad ‘Preventie POPC’ heeft als doel ouders en zorgverleners te ondersteunen bij het creëren van een veilige start voor elke pasgeborene.
Je vindt de leidraad preventie POPC hier.
POPC
Plotselinge onverwachte postnatale collaps (POPC) kan verschillende oorzaken hebben. In ongeveer de helft van de gevallen ligt er een onderliggende aandoening aan ten grondslag, maar het kan ook worden veroorzaakt door accidentele verstikking als gevolg van een belemmerde bovenste luchtweg. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens het huid-op-huidcontact in buikligging op de borst van de moeder in de eerste uren na de geboorte of tijdens borstvoeding.
De belangrijkste risicofactor voor POPC is het ontbreken van toezicht tijdens het eerste huid-op-huidcontact en de eerste borstvoeding. De kans op POPC kan worden verkleind door tijdens huid-op-huid contact ervoor te zorgen dat de pasgeborene goed kan ademen en signalen van nood op tijd te herkennen. Preventie bestaat uit drie pijlers:
-
Praat met ouders;
-
Observeer en positioneer moeder en de pasgeborene;
-
Controleer frequent.
Ondersteun ouders in hun natuurlijke rol
Voorlichting en observatie mogen het hechtingsproces tussen ouder en kind niet verstoren en geen ongerustheid of onnodige medicalisering veroorzaken. Door de voorlichting tijdens de zwangerschap en direct postpartum op een begrijpelijke manier te geven, kunnen ouders de informatie rustig verwerken zonder zich overweldigd te voelen. Voorlichting en observatie dienen zorgvuldig te worden afgestemd op de individuele situatie én behoeften, met respect voor de wens van ouders.
De aanbevelingen zijn gericht op preventie van POPC, maar niet op het inperken van ouderlijke autonomie of verantwoordelijkheid. Het is belangrijk dat ouders niet het gevoel krijgen dat zij een risico vormen voor hun baby, maar dat zij gesteund worden in hun natuurlijke rol. Ouders worden hierbij bekrachtigt in goed ouderschap.