De Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) presenteerde afgelopen donderdag het rapport “Iedereen bijna ziek” over de keerzijden van diagnose-expansie. De toename van diagnostiek en screening en het oprekken van ziekte definities zorgt ervoor dat steeds meer mensen het label “ziek” of “pre-ziek” krijgen, ook als ze nog geen klachten ervaren.
De RVS stelt dat er te weinig aandacht is voor de nadelige effecten hiervan. Het leidt tot onnodige medicalisering, meer zorggebruik en een grotere druk op het zorgsysteem. Ook kan het mogelijk mensen onterecht het gevoel geven dat ze patiënt zijn, met alle sociale en psychische gevolgen van dien.
Vanuit de KNOV waren Maaike van Rijn en Marieke Smith als bestuurders bij de presentatie aanwezig en Nathalie Hagen als SPC Public Affairs. We zien dit rapport als steunend voor toekomstige gesprekken en besluiten. De inhoud van het rapport sluit aan op de koers die de KNOV de afgelopen jaren heeft ingezet. Daarbij wordt onder andere de rol van verloskundigen – zowel eerstelijns als klinisch – als poortwachter weer stevig neergezet.
In het gesprek met de aanwezigen kwam aan de orde dat er meer rugdekking nodig is wanneer zorgprofessionals geen extra screenings of diagnostische testen aanvragen. In veel richtlijnen staat “overweeg de volgende onderzoeken/behandeling….”. Zorgprofessionals worden vervolgens getoetst op wat ze wel hebben gedaan, maar niet op het aantal onnodig ingezette vervolgonderzoeken of behandelingen. De suggestie werd gedaan om richtlijnen voortaan “hulplijnen” te noemen en deze niet als normatief te zien. Dit geeft ruimte om deze problematiek meer systemisch aan te pakken. Meer is niet altijd beter – en baat het niet, dan schaadt het soms wel.
Het gehele rapport en de samenvatting vind je hier.