Op 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst handhaven op schijnzelfstandigheid. Deze wet is in 2016 ingevoerd, maar kende vooralsnog een handhavingsmoratorium. Er zijn veel vragen over de wet en het levert veel onduidelijkheid op voor praktijkhouders en waarnemers. Deze onduidelijkheid is niet weggenomen door de webinars van de overheid. Daarom hebben we formeel een aantal vragen en casuïstiek voorgelegd aan de Belastingdienst en het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). We vragen hen niet te handhaven voordat de regels voor alle partijen duidelijk zijn. Daarnaast maken we ons zorgen over de onwenselijke gevolgen die de handhaving heeft zonder duidelijke regels. Ter informatie zetten we alles nog een keer op een rij.
Wat gaat er veranderen?
De Belastingdienst kan met het beëindigen van het handhavingsmoratorium bij schijnzelfstandigheid naheffingen en boetes opleggen. Dit kan met terugwerkende kracht vanaf en tot 1 januari 2025. Er geldt een overgangsperiode van een jaar waarin naheffingen opgelegd kunnen worden, maar werkgevers en werkenden nog geen boete krijgen als zij kunnen bewijzen dat zij stappen zetten tegen schijnzelfstandigheid.
De wet bestaat sinds 2016 en biedt geen mogelijkheden tot specifieke uitzonderingen. Wel biedt de wet interpretatieruimte voor wanneer er een gezagsrelatie ontstaat. In het webinar van RegioPlus wordt door de Belastingsdienst en het Ministerie van SZW gewezen op het afwegingskader Deliveroo-arrest, waarin een aantal criteria worden genoemd die kunnen meewegen. Het is vooralsnog onduidelijk op welke wijze de criteria worden gewogen. In een eerder bericht hebben we daar voorzichtig wat duiding gegeven, maar uiteindelijk is het de Belastingdienst (en vervolgens de rechter) die duiding geeft. De link naar het webinar, het afwegingskader en het eerdere bericht vind je onderaan dit nieuwsbericht.
Wat kan jij als praktijkhouder/waarnemer doen?
Gebruik modelovereenkomsten van de KNOV/VvAA
Gebruik én werk in lijn met de bestaande modelovereenkomsten van de KNOV/VvAA. Deze overeenkomsten zijn goedgekeurd door de Belastingdienst en geldig tot 1 januari 2028. De overeenkomsten maken vooraf duidelijk dat de waarnemer en/of praktijkmedewerker daadwerkelijk zelfstandig werkt en dat de opdrachtgever geen loonheffingen hoeft af te dragen, omdat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst (echte dienstbetrekking) tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer. Ga daarom na of je werkt met de juiste versie(s):
- Modelovereenkomst praktijkwaarneming verloskundigen, voor tijdelijke vervanging
- Modelovereenkomst praktijkmedewerking verloskundigen, voor tijdelijke extra capaciteit in de praktijk
Controleer of je in de praktijk werkt volgens de modelovereenkomsten
Bij een controle beoordeelt de Belastingdienst naast het contract vooral hoe er daadwerkelijk in de praktijk wordt gewerkt. Het is daarom erg belangrijk om samen met je opdrachtgever of waarnemer na te gaan of de feitelijke manier van werken overeenkomt met wat daarover is afgesproken en opgenomen in de overeenkomst. Let daarbij op de geel gearceerde teksten in de modelovereenkomsten die van belang zijn bij het onderscheid tussen zelfstandigheid en dienstverband.
Ga met elkaar in gesprek
We raden waarnemers en praktijkhouders aan om na te denken over de toekomstplannen en met elkaar in gesprek te gaan. Is de gewenste manier van werken toegestaan binnen de regels van de Wet DBA, en hoe kun je samen tot een passende oplossing komen?
Wat doet de KNOV?
De handhaving per 1 januari 2025 is een feit. We maken ons zorgen over de onwenselijke gevolgen die de handhaving heeft zonder dat de regels helder zijn. We werken daarom aan verduidelijking voor de beroepsgroep. Daarvoor zijn we met verschillende partners, waaronder de LHV en andere eerstelijnsorganisaties, in gesprek en ontwikkelen we ondersteuning voor waarnemers en praktijkhouders. Zoals vastgesteld in het jaarplan voor 2024, verkennen we de mogelijkheid om te komen tot een cao in de eerste lijn. We ontwikkelen daarnaast een nieuwe waarneemtool.
De KNOV heeft specifieke vragen en casuïstiekvoorbeelden voor de eerstelijns verloskundigenpraktijken voorgelegd aan de Belastingdienst en het Ministerie van SZW, om meer duidelijkheid te krijgen over wanneer er mogelijk sprake is van schijnzelfstandigheid. Daarnaast ontwikkelt VvAA op verzoek handvatten die praktijkhouders helpen bij de transitie van zzp naar loondienst. We organiseren hiervoor begin 2025 een webinar. Nadere informatie volgt.
Meer informatie en vragen
Op onze webpagina over de wet DBA vind je meer informatie die we blijven aanvullen. We houden je via de website op de hoogte over de nieuwste ontwikkelingen. Mocht je vragen hebben, stel deze dan via MijnHelpdesk.
Ook interessant
- Handhaving zzp-wet vanaf 1 januari 2025
- Brief KNOV aan Belastingdienst en Ministerie van SZW
- Afwegingskader Deliveroo-arrest
- Terugkijken webinar 6 november 2024 'Wetgeving en handhaving gericht op de inzet van zzp-ers in zorg en welzijn'
- Terugkijken webinars 14 november ‘Voorkom schijnzelfstandigheid’ voor zelfstandigen en opdrachtgevers
- Hetjuistecontract.nl