Vakkennis

Ketenrichtlijn geboortezorg asielzoekers

Onder regie van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) is in 2016 door verschillende partijen een herziene ketenrichtlijn gemaakt voor de verloskundige zorg aan zwangere asielzoekers. Hierin is opgenomen dat verloskundigen bij 34 weken zwangerschap een MRSA-screening uitvoeren bij de zwangere asielzoeker.  

• Zorg voor zwangere asielzoekers en statushouders

  Zwangere asielzoekers hebben vaak te maken met verloskundige zorg op meerdere plaatsen in Nederland. Dit komt door organisatorische overplaatsingen (COA) en verwijzingen (zorgverleners). De afstemming hiervan moet beter om dubbele zorg of hiaten in de zorg te voorkomen en continuïteit van de zorg te garanderen.  
  Ook voor statushouders is het soms lastig om ingang tot de juiste zorg te vinden. Het hebben van 'korte lijnen' tussen ketenpartners die gecontracteerd zijn voor de zorg op een COA-locatie blijkt een belangrijke factor voor het leveren van goede zwangerschapsbegeleiding en geboortezorg.   

  De zorg voor asielzoekers en statushouders wordt belemmerd door:  

  • een informatie- en kennishiaat over zwangerschap en baring  
  • een informatie- en kennishiaat over de organisatie van de geboortezorg  
  • de taalbarrière  
  • de beperkte financiële middelen  
  • de beperkte mogelijkheden in vervoer 
• Tolken 

  Als een verloskundige een anderstalige cliënt tegenover zich heeft, zal zij inschatten of de taalbarrière het verlenen van adequate zorg in de weg staat. Zo ja, dan schakelt de verloskundige een tolk in. Dat kan een informele tolk zijn, maar soms is de inzet van een professionele tolk noodzakelijk om verantwoorde zorg te kunnen bieden.  

  Bij het maken van deze keus spelen allerlei afwegingen een rol. Het hangt af van het werkveld, de omstandigheden en van de zorgvraag. En natuurlijk van de wens van de cliënt. Wil die zelf iemand meenemen om te tolken en is deze persoon voldoende in staat om de klachten van de cliënt te verwoorden? In de Richtlijn Omgaan met Taalbarrières is een beslisboom gecreëerd op basis van onder andere deze factoren.  

  Besluiten jij en de cliënt op basis van de beslisboom dat een professionele tolk nodig is? Dan wordt de tolk altijd vergoed. Daarvoor bestaan verschillende regelingen. 

   Voor meer informatie over deze regelingen, zie deze pagina. 

• Ondersteunend voorlichtingsmateriaal 

  Voor voorlichting en informatievoorziening aan asielzoekers en cliënten met beperkte gezondheidsvaardigheden bestaat de website Zanzu. De website bevat informatie en voorlichting overanticonceptie, zwangerschap, geboorte en de kraamperiode. De site en teksten zijn gerealiseerd door Rutgers WPF en Pharos. Alle teksten op de website zijn ook te beluisteren in veertien verschillende talen en te gebruiken door geboortezorgverleners.  

  Op deverloskundige.nl is een artikel te vinden over het Nederlandse geboortezorgsysteem. 

• Registratie etniciteiten 

  Het KNOV-protocol 'Classificering van etniciteiten in de verloskundige zorg' is ontwikkeld om de classificering van etniciteiten eenduidiger te maken tussen zorgverleners. Lees ook de kanttekening die begin 2025 is geschreven over dit protocol.