Plaatsingsdatum: 05 september 2025
Gezondheid is een van de kernwaarden van de beroepsidentiteit van verloskundigen. De verloskundige is de specialist op het gebied van het gezonde, fysiologische verloop van zwangerschap, bevalling en kraamperiode. Een gezonde start voor een kind begint al vóór de zwangerschap en loopt door in de eerste levensjaren. Als verloskundige heb je hierin een belangrijke rol en kun je ouders hierbij ondersteunen.
Om verloskundigen hierin te ondersteunen zijn diverse hulpmiddelen ontwikkeld door het Trimbos-instituut; een onafhankelijk, wetenschappelijk kennisinstituut voor alcohol, tabak, drugs en mentale gezondheid. De KNOV heeft regelmatig contact met het Trimbos om de verschillende thema’s goed aan te laten sluiten bij de beroepsgroep.
Programma Gezonde Start
In 2025 is het programma Gezonde Start door het Trimbos gelanceerd waarin de thema’s Rookvrije Start, Alcoholvrije Start en Mentaal Gezonde Start bundelt, met praktische tools, kennis en scholing ondersteunt Gezonde Start zorgverleners in het signaleren, bespreken én verwijzen. Ook ondersteuning bij samenwerking in de keten, bijvoorbeeld met voorbeeldzorgpaden wordt aangeboden.
Cijfers gezonde start - Trimbos
Een gezonde start is anno 2025 nog niet voor ieder kind vanzelfsprekend. Zo rookt bijvoorbeeld 6,3% van de vrouwen tijdens de zwangerschap. Bijna 1 op de 5 vrouwen ervaart depressieklachten na de zwangerschap. Een kind dat in deze fase blootgesteld wordt aan rook, alcohol of chronische stress begint het leven met een achterstand. Ruim 80% van de (aanstaande) ouders verwacht dat je als zorgverlener deze onderwerpen aankaart – en dat kan snel en effectief.
Hieronder vind je meer informatie voor zorgverleners over diverse thema’s die bijdragen aan een gezonde start.
Roken
- Leer in de gratis en geaccrediteerde e-learning Rookvrije Start hoe je een kort en effectief stopadvies geeft.
- Gesprekskaarten met voorbeeldzinnen voor het gesprek rondom stoppen met roken.
- Bekijk hier de zorgpaden voor een rookvrije start.
- Je kunt cliënten met een stopwens als zorgverlener verwijzen naar telefonische coaching Rookvrije ouders.
- Ook na de zwangerschap kun je als verloskundige ouders ondersteunen. Lees hierover meer in de Factsheet 'Terugval in rookgedrag na de zwangerschap'
Informatie voor cliënten over roken en vruchtbaarheid vind je via deverloskundige.nl.
Alcohol
- Volg de gratis en geaccrediteerde e-learning Alcoholvrije start.
- Lees de factsheet over alcoholgebruik vóór de zwangerschap en bekijk de explainervideo.
- Lees meer over het Foetaal Alcohol Syndroom (FAS) op https://www.fasstichting.nl/
- Alcohol en zwangerschap - Expertisecentrum Alcohol
Informatie voor cliënten over achohol en vruchtbaarheid vind je via deverloskundige.nl.
Mentaal
- Bekijk de toolkit Preventie postpartum depressie en leer hoe je mentale gezondheid bespreekbaar maakt. Met behulp van een stappenplan en voorbeeld-zorgpad leer je hoe je hierover afspraken maakt in jouw organisatie of samenwerkingsverband.
- Lees de richtlijn PTSS en PTSS-klachten - bevallingsgerelateerd. Het doel van deze richtlijn is om zorgverleners handvatten te bieden voor preventie en behandeling van bevallingsgerelateerde PTSS en PTSS-klachten.
Meer weten?
Bekijk het volledige aanbod van het Trimbos-instituut op Gezondestart.nl of schrijf je in voor de nieuwsbrief Gezonde Start.