Vakkennis

Laatste update: 25 maart 2024
Plaatsingsdatum: 17 april 2023

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) houden toezicht op de zorg. Dit betekent onder andere dat zorgverleners moeten handelen volgens kwaliteitsstandaarden, zoals richtlijnen en zorgstandaarden, en deze moeten waarborgen in de praktijk. Kwaliteitsdocumenten zijn een belangrijk onderdeel van het landelijke kwaliteitsbeleid in de gezondheidszorg. Hierin wordt op basis van recent onderzoek en inzichten beschreven welke zorg in de praktijk effectief en veilig is, maar de zorg moet ook aanvaardbaar en toepasbaar zijn. Het opstellen van een kwaliteitsdocument is geen doel op zich, maar een middel om de kwaliteit van de zorg te verbeteren door nieuwe, waardevolle inzichten en werkwijzen aan te reiken voor implementatie in de praktijk. Daarnaast vormen deze documenten de basis van lokale protocollen. Het meest ontwikkelde kwaliteitsdocument is een richtlijn. 

Implementatie in de praktijk 

Wanneer een kwaliteitsdocument is geautoriseerd, is het belangrijk te zorgen dat deze op de juiste manier wordt geïmplementeerd. Zodat verloskundigen in de regio weten wat er is veranderd, welke gevolgen dit voor hen heeft en wat de impact is op de kwaliteit van de zorg voor de cliënt. Om de implementatie van kwaliteitsdocumenten op de juiste manier te kunnen aanvliegen, is de expertise van verloskundigen en een blik vanuit de praktijk hard nodig. Een projectleider coördineert de implementatie en krijgt hulp van leden via onder andere werkgroepen. Implementatieproducten worden door deze werkgroep bedacht en ontwikkeld waarbij zij gebruik maken van een implementatietoolkit. 

In ontwikkeling: een overzicht 

Kwaliteitsdocumenten worden regelmatig aangepast aan actuele ontwikkelingen, wetenschappelijk onderzoek en/of nieuwe inzichten. Soms neemt de KNOV hiertoe het initiatief, soms andere partijen. In onderstaande overzichten zie je welke kwaliteitsdocumenten in 2023 of 2024 zijn opgestart. Dit overzicht wordt regelmatig bijgewerkt. Heb je vragen? Stel ze dan via dit formulier.

Kwaliteitsdocumenten KNOV 

Een richtlijn is niet voor elk verloskundig thema het meest aangewezen te ontwikkelen kwaliteitsdocument. Daarom ontwikkelen we ook andersoortige kwaliteitsdocumenten zoals bijvoorbeeld factsheets en handreikingen. Om te blijven werken volgens de laatste stand van zaken of adviezen van overheidsinstanties op te kunnen volgen, worden deze regelmatig herzien. Je kunt de producten gebruiken om vakkennis meteen door te vertalen naar de dagelijkse praktijk.  

Kwaliteitsdocumenten KNOV - update opgestart in 2023

Echografie en IUD

Handreiking bij de NHG-Standaard

Intermitterende Auscultatie Factsheet
 

Jodium

Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken

Pijnbehandeling in de eerste lijn

Handreiking

Vitamine D suppletie bij een bewezen tekort

Multidisciplinaire samenwerkingsafspraken

Kwaliteitsdocumenten KNOV - update opgestart in 2024  

Multidisciplinaire richtlijnen in ontwikkeling - KNOV penvoerder

De KNOV neemt regelmatig het initiatief voor de ontwikkeling of herziening van een multidisciplinaire richtlijn. Voor een aantal richtlijnen is het kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten betrokken voor ondersteuning en uitvoer. Multidisciplinair samenwerken betekent voor de KNOV dat zij als penvoerder meerdere disciplines betrekt binnen de werkgroep en zelf de regie houdt in lijn met de visie van het bestuur. Doel van een richtlijn kan zijn om eenduidige, transparante en evidence-based aanbevelingen ten aanzien van de screening, diagnostiek en behandeling te maken. Maar ook het verminderen van ongewenste praktijkvariatie en het onderbouwen van interventies kunnen een rol spelen. Richtlijnontwikkelaars vanuit de KNOV zorgen ervoor dat de nieuwste wetenschappelijke inzichten in de richtlijn worden verwerkt. Samen met specifieke overwegingen zoals het cliëntenperspectief, kosten en praktische haalbaarheid worden er aanbevelingen voor de praktijk geschreven. Op basis van de nieuwe richtlijn worden ondersteunende producten ontwikkeld voor de implementatie in de praktijk.

Multidisciplinaire richtlijnen in ontwikkeling - KNOV penvoerder

Titel

Status/opmerkingen

Anemie en zwangerschap

10 modules in commentaarfase.
Verwachte start autorisatiefase: Q1 2024

Foetale groeirestrictie

Verwachte commentaarfase 5 modules: Q1 2024

Hemorrhagia postpartum (HPP) in de eerste lijn

Opgestart in samenwerking met het Kennis Instituut Medisch Specialisten (KIMS)

Prenatale verloskundige begeleiding

In uitvoering

Uitwendige versie in de eerste lijn

Opgestart in samenwerking met het KIMS

Multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten in ontwikkeling - KNOV geen penvoerder

Kwaliteitsdocumenten van derden zijn kwaliteitsdocumenten waar de KNOV aan meewerkt, maar geen penvoerder van is. De medewerking van de KNOV kan bestaan uit het afvaardigen van werkgroepleden, het geven van commentaar op kwaliteitsdocumenten en het autoriseren van  kwaliteitsdocumenten. Leden worden gevraagd commentaar te leveren op deze documenten. In 2023/2024 zijn we betrokken bij de volgende multidisciplinaire kwaliteitsdocumenten.  

Titel

Penvoerder

Product

Status

KNOV in werkgroep?

Anesthesie tijdens de zwangerschap

NVA

MDR

Commentaarfase

Nee

Dreigende vroeggeboorte

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Dutch NEWS (neonatal early warning score)

NVK

MDR

In uitvoering

Ja

Erytrocyten immunisatie

NVOG

Leidraad

Commentaarfase

Ja

Hemorrhagia postpartum (HPP)

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Hyperemesis gravidarum

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Infectiepreventie in de huisartsen- en verloskundigenpraktijk

NHG

MDR

In uitvoering

Ja

Inductie maternale leeftijd

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Preventie recidiverende spontane vroeggeboorte  NVOG MDR Autorisatiefase Ja

Rijksvaccinatieprogramma  

RVP

MDR

Commentaarfase

Ja

Schildklier en zwangerschap

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Stuitligging preterme

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Vaginale Kunstverlossing

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Zorgvragen buiten de richtlijnen   Leidraad Commentaarfase Ja

Zwangerschapsafbreking

NVOG

MDR

In uitvoering

Ja

Wachtend op autorisatie

Het bestuur bekijkt de kwaliteitsdocumenten aandachtig en besluit deze wel of niet te autoriseren. Momenteel wachten de volgende kwaliteitsdocumenten op goedkeuring van het bestuur van de KNOV. 

Titel

Penvoerder

Product

KNOV in werkgroep?

Totaalruptuur

NVOG

MDR

Ja

Zwangerschapscholestase

NVOG

MDR

Ja

 Als het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument goedkeurt ofwel autoriseert, dan betekent dat de KNOV achter de inhoud staat en dit in de dagelijkse praktijk gaat implementeren. In 2023 zijn de volgende producten (meest recente bovenaan) geautoriseerd door het bestuur van de KNOV:

Kwaliteitsdocumenten geautoriseerd door het bestuur van de KNOV

 

Titel

Penvoerder

Product

Toelichting

KNOV in werkgroep?

Handhygiëne en persoonlijke hygiëne medewerker

RIVM

SRI-richtlijn

Geautoriseerd door bestuur KNOV

Ja
Hypertensie en zwangerschap KNOV MDR 4 modules   

Bewegen tijdens de zwangerschap

KNOV

Factsheet    
Adaptatie Internationale ESHRE richtlijn Herhaalde Miskraam NVOG MDR Geautoriseerd door bestuur KNOV. Nee, wel in klankbordgroep

Langdurig gebroken vliezen à terme

KNOV

Factsheet    

Hyperbilirubinemie module 2 t/m 7

NVK

MDR

Geautoriseerd door bestuur KNOV. Deze richtlijn wordt binnenkort op de richtlijnendatabase gepubliceerd.

Ja

Kwetsbaarheid eerste 1000 dagen

V&VN

MDR

Geautoriseerd door bestuur KNOV. Is gepubliceerd.

Nee

Modules Sectio in de voorgeschiedenis NVOG MDR Geautoriseerd door bestuur KNOV. Nee

Obesitas en PPROM

NVOG

MDR

Geautoriseerd door bestuur KNOV. Deze richtlijn wordt binnenkort op de richtlijnendatabase gepubliceerd.

 

Ja

Obesitas KNOV Factsheet   Ja

Postnatale zorg na sectio

KNOV

MDR

Geautoriseerd door bestuur KNOV. Is gepubliceerd.

Ja

Caput beweeglijk boven bekkeningang

KNOV

Factsheet Gepubliceerd Ja

Vitamine D

KNOV

Standpunt

Gepubliceerd

Ja

Vitamine B12 KNOV Factsheet Gepubliceerd Ja

Astma en Zwangerschap

Nederlandse vereniging van artsen voor Longziekten en tuberculose

MDR

Geautoriseerd door bestuur KNOV

Ja

Neonatale saturatiemeting KNOV Standpunt Gepubliceerd Ja

SEO-leidraad

NVOG

Leidraad

Geautoriseerd door bestuur KNOV

Ja

Soms besluit het bestuur van de KNOV een kwaliteitsdocument niet te autoriseren. De KNOV geeft hiermee aan dat zij niet achter de inhoud staat en hier niet mee zal werken. Er wordt altijd aangegeven waarom er niet geautoriseerd wordt. In 2023 gaat het om de volgende documenten:

Welke kwaliteitsdocumenten kregen GEEN goedkeuring/autorisatie van het bestuur KNOV

Titel

Penvoerder

Product

Toelichting

Internationale richtlijnmodules (PCOS)
(2023)
NVOG MDR De KNOV was geen autoriserende partij en betreurt het niet in de werkgroep voor ontwikkeling van deze richtlijn te zijn betrokken. Een groot gedeelte van de vrouwen met PCOS komt tijdens de zwangerschap in de eerste lijn terecht en zodoende behoort het beleid rondom deze groep van vrouwen wel degelijk ook tot ons vakgebied. Ten tweede hebben wij helaas moeten concluderen dat de in de commentaarfase door ons geleverde feedback onvoldoende verwerkt is. Tot slot lijkt het alsof de adaptatie van deze richtlijn slechts deels aansluit op de Nederlandse situatie, waardoor aanbevelingen niet overeenkomen met de vigerende Nederlandse richtlijnen.
Benigne Gynaecologie (clusters set 1)
(2023)
NVOG  MDR De inhoud van deze set heeft onvoldoende raakvlak met ons vakgebied.
Actualisatie en revisie van de gynaecologische richtlijnmodules – set 1 - (2023) NVOG MDR De inhoud van deze set heeft onvoldoende raakvlak met ons vakgebied.

Spontaan vaginale baring (2023)

KNOV

MDR

Zie nieuwsbericht.

   

Deze zijn sinds 24-1 openbaar. De richtlijnmodules zijn in een Europees pilot project gezamenlijk met 3 andere landen ontwikkeld. In de andere landen werden de verloskundige verenigingen niet of onvoldoende betrokken. De KNOV vindt betrokkenheid van alle verloskundige beroepsorganisaties essentieel en heeft om die reden deze richtlijnmodules niet geautoriseerd.

 

 

Deze projecten worden mogelijk gemaakt door Kwaliteitsgelden van ZonMw.

Lees ook

Overig

Meer Vakkennis & Wetenschap

Meer Werk & Organisatie

Oproepen

Agenda